Буряад Уласта Хамба лама Дамба Аюшеевэй болон Буряад Уласай Болбосоролой болон эрдэм ухаанай яаманай ашаар буряад хэлэнэй аялгануудай толинууд хэблэгдэнэ. “Буряад хэлэ хамгаалха ба хүгжөөхэ” гүрэнэй хүтэлбэриин хүреэндэ баргажанай ба бэшүүрэй буряадуудай нютаг хэлэ аялгын толинуудые гаргалгада 300 мянган түхэриг һомологдоһон байна.
Толинуудай агуулгада Харлан ба Улан һуурин газарнуудай газар уһанай нэрэнүүд, омогууд оруулагдаа. Толи бэлдэгшэ, Харланай сомоной засаг дарга Бэлигтэ Жигжитовэй хэлэһэнэй ёһоор, харланай буряадуудай толидо 6800 үгэ ороо, эдэ үгэнүүдые гурбан жэл соо суглуулһан байха юм. Баргажан буряадуудай толи 6000 үгэнүүд болон тогтомол холбоо үгэнүүд ороо, тэдэ үгэнүүд Улан, Яаригта, Лугшахаан нютагта хэрэглэгдэдэг. Толи бэлдэхэдэ, Уланай, Яаригтын, Лугшахаанай наһажаал хүнүүд хабаадуулагдаа. Толидо нэрэ томьёонууд болон юрын үгэнүүдшье ороо. Тиихэдэ энэ толидо һуурин газарнуудай, заимкануудай, гол горхонуудай нэрэнүүд ороһон байна. Иимэ үүсхэлые Болбосоролой яаман болон багшанар дэмжэнэ. Хожом саашадаа зэдын, ахын, үбэр зөөхэйн аялганай толинууд гараха. Энхэ-талын болон хоолойн толинууд хэблэгдээ һэн.
“2021-2030 онуудта Буряад Уласта буряад хэлэ хамгаалха ба хүгжөөхэ” гүрэнэй хүтэлбэри 2020 ондо баталан абтаа һэн. Тэрэнэй зорилго – Буряад Уласта буряад хэлэ хамгаалха, хүгжөөхэ болон үүргыень дээшэлүүлгэ, эрдэм шэнжэлэлгын талаар буряад хэлэ баяжуулха зорилгоор нютагай хэлэ аялга шэнжэлэлгэ болоно; нэбтэрхы толи, нютаг хэлэ аялганай толи, тусхай мэргэжэлэй толинуудые бэлдэлгэ болоно.
