Буряад Уласта буряад хэлэ шудалха талаар оньһото сахим талмай байгуулхаар хараалагдана гэжэ 1 дүгээр Буряадай уласай үндэһэн лицей-интернадай захирал Булат Шойнжонов Восток-Телеинформ МА-гай сурбалжалагшада дуулгаба. Тэрэнэй хэлэһэнэй ёһоор, уласта “2021-2030 онуудта Буряад Уласта буряад хэлэ хамгаалга ба хүгжөөлгэ” гэһэн гүрэнэй хүтэлбэриин хүреэндэ буряад хэлээр арга зүйн болон бусад материалнуудые бии болголгодо 90 мянган түхэриг һомологдоо. Декабрь һарада энэ мүнгэн ашаглагдаха.
– Манай һанаагаар болбол декабрь соо бидэ тэрэ мүнгэ абахабди, тиигэжэ Яндекс.ру ба Учи.ру сахим номуудта адли тайлмай бии болохо, - гэхэдээ тэрэ буряад хэлэ шудалхада сүм зорюулагдаха, - гэжэ Булат Шойнжонов тэмдэглээ.
2021 ондо РБНЛ-дэ ехэ удха шанартай он – һуралсалай эмхиин байгуулагдаһаар 75 жэлэйнь ой тохёоно. Энэ һургуули 1946 ондо байгуулагдаһан юм.
– Би ехэ бахархажа байнам, лицейн захиралнууд болон Буряад Уласай гэгээрэлэй сайднар тэрэ сагта ямар холын бодолтой байгаа гээшэб, тэрэ сагта холын һуурин газарнуудта байдаг буряад хүүгэдтэ иимэ лицей нээхэ гэжэ шиидхэбэри абаһан байна. Тэрэ сагта хүүгэд 7-дохи ангиин һүүлээр һургуулиһаа гарадаг байгаа, олонхинь саашаа һураха аргагүй байгаа юм, тиихэдэнь лицей-интернат саашаа һургуули хэхэ боломжо үгөө юм – дунда һуралсал абаха аргатай болоһон байна. Олохон лэ хүүгэд һайн һургуули абажа шадаа, - гэжэ Булат Шойнжонов хэлэнэ.
Энэ һургуулиин шанар юу харуулнаб гэхэдэ, 1980 онуудаар Буряад Уласай Засагай газарай хахадһаа ехэнхинь лицей-интернадай дүүргэгшэдөөр бүрилдүүлэгдэһэн байгаа, РБНЛ дүүргэгшэдэй дунда Буряад Уласай болбосоролой гурбан сайд, нэгэ соёлой сайд, мэдээжэ мэргэжэлтэд бии. Эдэ болбол эрдэмтэд, зүжэгшэд, хүдөө ажахын ажалшад, багшанар болон ондоо һалбаринуудаар дээдэ гарай мэргэжэлтэд болоно.
РБНЛ-эй захиралай хэлэһээр, һургуули буряад хэлэ хамгаалха, хүгжөөхэ хэрэгтэ ехэ эдэбхитэйгээр оролсодог – буряад һургуулиин хүгжэлтөөр хараа үзөө һаа, буряад хэлэнэй хүгжэлтын шата хаража болоно бшуу. РБНЛ-дэ буряад хэлэндэ зорюулагдаһан хэдэн арга хэмжээнүүд үнгэргэгдэнэ, тэрэ тоодо, “Буряад хэлэн” гэһэн һураха сахим номоор жэл бүри турнир, уласай олимпиадануудта хабаададаг, буряад хэлээр элдэб наада зохёожо байдаг.
РБНЛ-дэ мүнөө дээрээ 700 хүүгэд һурана, 46 багшанар, 34 хүмүүжүүлэгшэд хүдэлнэ, бүхы ажалшадай тоо – 175 хүн.
«2021-2030 онуудта буряад хэлэ хамгаалга ба хүгжөөлгэ» гэһэн хүтэлбэриин хүреэндэ Буряад Уласта буряад хэлэ дэмжэхэ талаар ажал ябуулагдана гэжэ хэлэхэ хэрэгтэй. Тус хүтэлбэриие Буряад Уласай Болбосоролой болон эрдэм ухаанай яаман бэлдэжэ, 2020 оной декабрь соо баталһан байгаа. Буряад Уласай Болбосоролой болон эрдэм ухаанай яаманай Буряад хэлэ хүгжөөхэ уласай түб болбол хүтэлбэри бэелүүлэгшэдэй нэгэн болодог юм.
