Уласта буряад хэлэ үзэдэг үхибүүдэй тоо 10 мянгаар дээшэлээ. Энээн тухай Буряад хэлэнэй үдэртэ уласай болбосоролой болон эрдэм ухаанай сайдай уялга саг зуура дүүргэгшэ Валерий Поздняков Восток-Телеинформгэһэн мэдээсэлэй агентствын сурбалжалагшада хөөрөө.
Буряад хэлэнэй үдэр октябриин 28-да үнгэрөө. Тэрэниие тэмдэглэхын урда улас дотор заншалта ёһоор буряад хэлэнэй габшагай һара үргэн дэлисэтэйгээр үнгэргэгдэдэг юм. Сайдай уялга саг зуура дүүргэгшын тэмдэглэһээр, габшагай һара – жэлэй туршада бэелүүлэгдэһэн бүхы ажалай дүн гээшэ.
- Бидэ жэлэй туршада буряад хэлэ дэлгэрүүлхэ, хүгжөөхэ ажал таһалгаряагүй ябуулдагбди. Буряад бэшэгэй хэлэнэй, нютаг хэлэнүүдэй толинуудые, һуралсалай ном һудар бэлдэжэ хэблэнэбди. Олон хэмжээ ябуулгануудые үнгэргэнэбди. Харин октябрь һарада бүри эршэдэжэ, дүн гарганабди, - гэжэ Валерий Поздняков онсолоо. –Габшагай һарын үедэ олон тоото хэмжээ ябуулганууд элдэб янзын талмайнууд дээрэ эмхидхэгдэдэг: Буряад Уласай үндэһэтэнэй 1-дэхи лицей-интернадта, 29-дэхи Буряад гимназида, ехэ һургуулида, болбосоролой бусад эмхинүүдтэ, тэрэ тоодо угсаата соёлой һургуулинуудта.
Буряад хэлэ сахин хүгжөөхэ талаар яһала һайн туйлалтанууд бии гэжэ тэмдэглэлтэй.
- Буряад хэлэ үзэдэг хүүгэдэй тоо 10 гаран мянгаар дээшэлжэ, 70 мянганһаа 80 мянган хүрэтэр олошороо. Эндэ уласаймнай Толгойлогшо Алексей Цыденовэй үүсхэл горитойгоор нүлөөлөө, - гэжэ сайдай уялга саг зуура дүүргэгшэ хэлээ. - Энээнһээ урид һургуулида 1-дэхи ангида буряад хэлэн заагдадаггүй байгаа. Һургуулида һая дадажа байһан үхибүүдтэ орёо байха гэжэ тоологдодог һэн. Тиимэһээ 2-дохи ангиһаа үзэжэ эхилдэг байгаа. Теэд буряад хэлэнэй талаар энэнь муу ха юм. Зарим үхибүүд хэлэнэй оршондо үндынэ, харин зариман хүүгэдэй сэсэрлигтэ буряад хэлэ шудалжа эхилнэ. Харин һургуулиин богоһо алхажа ороод, жэл соо үзэнгүй байхадаа, түргэн мартана. Тиимэһээ Алексей Цыденовэй үүсхэлээр бидэ энэ жэлһээ буряад хэлэнэй хэшээл 1-дэхи ангиһаа хараалаабди.
Мүнөө буряад хэлэн һургуулида хоёр янзаар заагдана гэжэ һануулая: гүрэнэй ба түрэлхи хэлэн. Уласай 104 һургуулида һурагшад түрэлхи буряад хэлэ үзэдэг, хэдэн зуугаад һургуулида гүрэнэй буряад хэлэ шудалдаг юм.
