Подробности

Буряад Уласта буряад хэлэнэй габшагай һара үнгэрөө


Общество 12 ноября 2021 г., 21:31

Буряад Уласта 16-дахи удаагаа буряад хэлэнэй габшагай һара үнгэрбэ. Олимпиаданууд, нааданууд, урилдаанууд, элдэб түрэлэй турнирнууд болон мүрысөөнүүд, диктантнууд, зурагай урилдаанууд, классай часууд – эдэ бүгэдэ уласай һургуулинуудай, вузуудай болон сузуудай бэлдэһэн бүхы список бэшэ. Буряад хэлэ хүгжөөхэ талаар уласай түбтэ тэмдэглэһэнэй ёһоор, үбшэнһөө боложо ба очно хэмжээ ябуулгануудые үнгэргэлгэ хорюултай байгаашье һаа, заншалта энэ габшагай һара яһала эдэбхитэйгээр үнгэржэ, олон хүниие хабаадуулжа шадаа.

Улаан-Үдэдэ буряад хэлэнэй габшагай һарын хэмжээндэ 29 дүгээр Буряадай гимназиин һурагшадта ехэ һонирхолтой экскурси үнгэрөө – “Львенок” гэһэн трамвай соо тэрэ үнгэрөө. Улаан-Үдэдэ буряад хэлэнэй габшагай һарада зорюута “Урагшаа” гэһэн тэмдэгтэй тусхай трамвай ябажа байгаа, тэндэ буряад хубсаһатай хүнүүд, мүн баһа буряад үндэһэн спортын тамиршад зураатай байгаа. Энэ акци Буряад Уласай Спортын яаманай Залуушуулай түб “Трамвайн хүтэлбэри” гэһэн МУП-тай хамта Болбосоролой болон эрдэм ухаанай яаманай бэлдэһэн ба Буряад хэлэ хүгжөөхэ талаар уласай операторынь болоһон “Буряад уласта буряад хэлэ хамгаалга ба  хүгжөөлгэ” гэһэн гүрэнэй программын хүреэндэ бэелүүлээ. “Гүрэнэй программа бэелүүлгын онсолиг болбол дүүргэгшэдэй тоо олон болоно, тиимэһээ яаманууд болон албан зургаанууд өөһэдын акцинуудые үнгэргэнэ, тиигэһэн бэеэрээ хэлэнэй оршон байгуулха хэрэгтэ өөһэдын хубита оруулна. Тэдэнэй нэгэниинь болбол Минспортын Залуушуулай түбэй акци болоно – манай эндэ буряад маягтай нэрэтэ трамвай бии болоо, буряад хэлэн дээрэ бэшээтэй үгэнүүдтэй ба үндэһэн буряад хубсаһатай хүнүүдтэй зурагуудтай трамвай ябана. Энэ болбол хүдэлжэ байдаг арт-объект гэжэ нэрэтэй трамвай хүнүүдэй анхарал татана ба буряад хэлэ мэдэхэ хэрэгтэй ба ёһо заншалаа хамгаалха хэрэгтэй байнагэжэ бодолгото болгоно”, - гэжэ Буряад Уласай Толгойлогшын болон Засагай газарай захиргаанай үндэһэ яһатан хоорондын харилсаанай болон эрхэтэдэй үүсхэл хүгжөөхэ талаар хорооной түрүүлэгшэ Михаил Харитонов хэлээ.

Трамвайн экскрусиин үедэ 6, 7, 8-дахи ангиин һурагшадта буряад хэлэнэй багшанар удха шанартай газарнууд тухай, Буряад Уласай гайхамшаг хүнүүд тухай ба һургуулияа дүүргэһэнэй удаа ямар һургуулида орохо аргатай байһан һуралсалай эмхинүүд тухай хөөрөөнүүдые бэлдэһэн байгаа. Хүүгэд ехэ һонирхоо: “Бидэ мүнөөдэр буряад хэлээл экскурси шагнаабди, ехэ гоё байгаа, өөһэдтөө һонирхолтой юумэ ойлгожо абаабди, үдэр бүри бидэ трамвайгаар ябадагбди, харин мүнөөдэр хотын түбөөр экскурсоводтой ябаабди, шэнэ юумэ мэдээбди”, - гэжэ һурагшад хөөрэнэ.

Тиихэдэ 29 дүгээр гимнази «Дүрбэн тэгшэ» гэһэн хотын олимпиада эмхидхэжэ үнгэргөө. Энэ олимпиада нэгэтэ бэшэүнгэржэ байна, тэрэнэй хабаадагшад болбол нэгэдэхи – дүрбэдэхи ангиин һурагшад. Энэ жэл эндэ хабаадагшад болбол № 8, 13, 25, 32, 50,52, 54, 56, 63һургуулинуудай, 29гимназиин түлөөлэгшэд болоо. Олимпиада гурбан шатаһаа бүридөө. Түрүүшын шата “Би буряад хэлэ мэдэнэб” гэжэ нэрэтэй байгаа. Олимпиадын хабаадагшад эндэ тест бэшээ. Хоёрдохи шатада “Эрдэмтэнэй харгыгаар” гэһэн нэрэ доро танилсуулганууд гү, али эрдэмтэн хүнэй мэргэжэл тухай видео ролигууд үзүүлэгдэһэн байгаа. Гурбадахаи шатада, «Гайхамшагта нээлтэнүүд» гэжэ нэрэтэй байгаа, эндэ хабаадагшад өөһэдын мэдэсэ зураг болгон зураха шадабарияа харуулаа. Энэ олимпиада заншалта ёһоороо түрэлхи хэлэндээ дуратай, өөрын арадай соёл болон ёһо заншал һонирходог хүнүүдые суглуулаа ба тэдэнэр өөһэдынгөө мэдэсэ бусад хүнүүдтэй хубаалдаха бэлэн байгаа.

Мункинай нэрэмжэтэ Хэжэнгын лицейдэ 1-11 ангиин юрэнхы болбосоролой һургуулинуудай һурагшадай болон нэмэлтэ болбосоролой эмхи зургаануудай хүмүүжэмэлнүүдэй дунда «Эдир Жэгүүр» гэһэн уран һайханай уншалгын уласай урилдаан үнгэрөө. «Эдир Жэгүүр» гэһэн урилдаан заочно аргаар уран уншалга, тэрэнэй хэмжээндэ хабаадагшад “Прозо”, “Ирагуу найраг”, “Драматическа зохёол”, “Закадрово уншалга” ба “Гуурһа туршалга” гэһэн табан номинацида буряад хэлээр уран һайханай уншалга (видеоролик) үзүүлээ.

Буряад хэлэнэй габшагай һарада ганса һургуулинуудһаа гадна хүүгэдэй сэсэрлигүүд хабаадаа. Улаан-Үдэ хотын “Эдельвейс” гэһэн нэмэлтэ болбосоролой түб” гэһэн нэмэлтэ болбосоролой автономно муниципальна эмхи зургаан буряад хэлэнэй габшагай һарада ехэ эдэбхитэй хабаадаа. Энэ жэл габшагай һара 16-дахи удаагаа үнгэрөө, эндэ тус эмхи зургаанай багшанар болон хүмүүжүүлэгшэд жэл бүри хабаададаг. Тиигэжэ буряад хэлэнэй  ба буряадай соёлой габшагай һарада “Юность”  ба “Эдельвейс” гэһэн МАУ ДО ЦДО-гой  хүүгэдэй клубуудай хүмүүжэмэлнүүдтэ нэмэлтэ болбосоролой багша Эржена Онтобоева буряадай табаг эдеэнэй үзэсхэлэн-танилсуулга үнгэргөө. Саламат, бообо, хуушуур, бууза гэһэн табаг эдеэнүүдэй бии болоһон түүхэ болон тэдэниие бэлдэхэ нюусанууд тухай хүүгэд ехэ һонирхожо шагнаа. Бууза хумиха һургалтын хэшээлдэ шеф-тогоошон болохо дуратайшуул өөрыгөө туршаад үзөө. Энэ хэмжээ ябуулга буряадай арадай хатар-ёохор гүйсэдхэлгөөр дүүрөө.

Улаан-Үдэдэ габшагай һарын хэмжээн соо буряад хэлэндэ сэсэрлигэй хүүгэдые һургадаг хүүгэдэй сэсэрлигэй эрхим хүмүүжүүлэгшые шэлэжэ абаа.Улаан-Үдэ хотын 52 дугаар “Ая-ганга” хүүгэдэй сэсэрлигэй ахалагша хүмүүжүүлэгшэ Дарима Дашиева “Эрхим хүмүүжүүлэгшэ – 2021” гэһэн буряад хэлээр угсаатанай соёлой хэшээл бэелүүлдэг багшанарай дунда мэргэжэлэй уласайII урилдаанда илагша боложо гараа. “Манай хүүгэдэй сэсэрлиг болбол буряад хэлээр сэсэрлигэй болбосоролой эмхи зургаанда хэлэ хүгжөөхэ талаар туршалтын талмай болодог. Тиимэһээ бидэ энэ урилдаанда оролсожо, аза талаанаа туршаад үзэхэ гэжэ бодообди”, - гэжэ илагша Дарима Дашиева хэлэнэ. – 2019 ондо энэ түсэл бидэ эхилхэдээ айдаһатай шэнги байгаа, юундэб гэхэдэ, үхибүүд буряад хэлэ нэгэшье мэдэхэгүй байгаа. Буряад хэлэ ойлгодог болохын түлөө бидэ хүүгэдтэ элдэбын арга хэрэглэжэ эхилээбди. Мүнөө дээрэ харахада, хүүгэд буряадаар хэлэхэдэ зарим юумэ ойлгодог болоо. Манай хүүгэдэй сэсэрлигтэ хэлэнэй оршон бии гэжэ бидэ харуулжа шадаабди. Тиимэһээ би энэ урилдаанда манай ажал үндэрөөр сэгнэһэнэй түлөө ехэ баяртай байнаб”.

Буряад Уласта анха түрүүшынхиеэ хэдэн урилдаанууд нэгэ доро үнгэрөө, тэдэнэй нэгэниинь болбол «Ха-Ха-Харышта» гэһэн буряад хэлэн дээрэ шог хөөрөөнэй ролигуудай урилдаан болоно.Восток-Телеинформ МА-гай сурбалжалагшада дуулгаһаар, энэ урилдаанда олон хабаадагшад байгаа, кавээнщигууд ехэнхидээ ролигуудаа эльгээхэ гэжэ эмхидхэгшэд һанаһан байгаа, теэд гайхаһан юумэниинь гэхэдэ мэргэжэлэй бэшэ ба шэнэ хүнүүд олон байба гэжэ Чингис Болотов хэлээ. “Омскын нэгэ залуу бидэниие ехэ баясуулаа – тэрэ манай олзо болоо. Цырен Батоцыренов европ шэг шарайтай, теэд тэрэ уһан буряад хэлэтэй. Цырен болбол Буряад Уласһаа гараһан, тэрэ мүнөө ондоо хотодо һурана, тэрэнэй ажалаар хараад үзэхэдэ энэ урилдаанда хабаадахадаа ехэ урмашана, тэрээндэ энэ ажалынь ехэ һонирхол түрүүлөө. Энэ хүбүүн лэ һүүлээ һүүлдэ илагшань боложо тодороо”, - гэжэ Болотов хэлэнэ.

Хүүгэд залуушуулай уран бүтээлээ хотын ордон соо буряад хэлэнэй габшагай һара багшанарайфестиваляар дүүрөө. Тэрээндэ багшанар, болбосоролой эмхи зургаануудай хүтэлбэрилэгшэд болон һурагшад хабаадаа,Zoomвидеоконференциин аргаар энэ үйлэ хэрэг шууд дамжуулагдаа.

Буряад Уласай Болбосоролой болон эрдэм ухаанай яаманай зохёон бэлдэһэн “Буряад хэлэ хамгаалга ба хүгжөөлгэ” гэһэн программын хүреэндэ эдэ бүгэдэ хэмжээ ябуулганууд үнгэрөө гэжэ һануулая.

– Буряад хэлэн залуу үетэндэ ехэ хэрэгтэй, энэ хэлэн мартагдаха ёһогүй, тиимэһээ заншалта ёһоороо октябрь – буряад хэлэнэй һара гэжэ тоологдодог болонхой. Буряад хэлэнэй багшанарай ашаар энэ габшагай һарада зорюулагдаһан бүхы хэмжээ ябуулганууд хотын һургуулинуудта ехэ һайнаар үнгэрөө. Габшагай һарада зорюулагдаһан хэмжээ ябуулгануудые һонирхолтойгоор ба хадуужа абахаар үнгэргэхын тула багшанар үнэн зүрхэнһөө оролдоно, тэрэнэйн түлөө тэдэндэ ехэ баяр хүргэе, - гэжэ Буряад Уласай болбосоролой һалбариин түлөөлэгшэд тэмдэглээ.

Ольга Чиж, Восток-Телеинформ. 

Заметили опечатку? Выделите ошибку и нажмите Ctrl+Enter.

Фото: 29 Гимназия

Поделиться
Поделиться
Отправить
Поделиться
Поделиться
Поделиться
Отправить
Поделиться

Комментарии к новости

В связи с ужесточением требований, связанных со сбором и хранением персональных данных, мы отказались от размещения комментариев на нашем сайте. Если вы желаете высказаться по тому или иному информационному поводу, предлагаем сделать репост публикации в любую сеть и оставить там свой комментарий на личной странице. Сбор персональных данных на этом сайте не осуществляется.

Другие подробности

25 марта 2024

«Цель достигнута»: как прошла бизнес-миссия предпринимателей Бурятии в Китай

Бизнес-миссию для предпринимателей Бурятии в Китай провел Центр экспорта Бурятии. В состав делегации вошли 10 компаний – из области туризма, производства продуктов питания, сувенирной продукции и так далее. Мероприятие получило поддержку от правительства Бурятии, посольства РФ и других организаций.

15 марта 2024

Как проходят трехдневные выборы в Бурятии: главное

В Бурятии начались трёхдневные выборы президента России. Всего сегодня открыли свои двери 832 избирательных участка, 311 участков охвачены системами видеонаблюдения с трансляцией.

06 марта 2024

Какой будет новая инфекционная больница Бурятии

Проект строительства новой инфекционной больницы в Улан-Удэ в феврале отправили на экспертизу. Существующее здание было построено в 40-е годы прошлого века, так что износ на сегодня очень приличный. Лечить в нем инфекционные заболевания все сложнее. Решение о строительстве нового здания было принято благодаря решению президента России Владимира Путина. Подробности в материале Восток-Телеинформ.

02 марта 2024

В Народном Хурале прошла первая в этом году сессия

Первое в этом году парламентское заседание прошло в Народном Хурале Бурятии 27 февраля. Депутаты рассмотрели 30 вопросов, 20 из которых – это проекты законов, в том числе, такие, что отразятся на жизни населения всей республики.

26 февраля 2024

Как в Бурятии работают современные центры ранней диагностики онкологии и борьбы с ней

Бурятия в последние годы сделала большие шаги по улучшению качества жизни и укрепления здоровья населения. Одно из направлений – уменьшение количества онкобольных. В республике появились современные центры по выявлению на ранней стадии онкологии и борьбе с этой болезнью. Один из них – современный онкодиспансер, который в Бурятии достроили благодаря личному поручению президента России Владимира Путина.

Лента новостей
29.03.2024

Телебашня в Улан-Удэ окрасится цветами символики России и Белоруссии

17:20

Опера «Аида» на фестивале оперы имени Лхасарана Линховоина

17:00

В Улан-Удэ военнослужащим на СВО передали новый автомобиль

16:41

Оперу «Аида» представили на фестивале оперы имени Лхасарана Линховоина

16:39

Бурятский театр оперы и балета покажет прямую трансляцию «Бальжан Хатан» 5 апреля в ВК

16:26

Агропромышленный комплекс – перспективная отрасль для развития специалистов

16:08

В Заиграевском районе проверили готовность к пожароопасному сезону

16:00

В Улан-Удэ в понедельник начнется месячник чистоты

15:44

«Наведение мостов»: Делегация из Африки приехала в Улан-Удэ для установления партнерских отношений в сфере экспорта

14:36

14 человек спасли пожарные из задымленного подъезда в Улан-Удэ

14:17

Большинство улан-удэнцев не хотят получать письменный отказ в трудоустройстве

13:48

Улан-удэнец захотел легких денег и лишился 5,5 миллионов рублей

13:40

В Бурятии объяснили, почему изменился облик национального музея в Улан-Удэ

12:39

Житель Бурятии, зарезавший мужчину, получил 8 лет тюрьмы

12:37

В Бурятии заключили все контракты на ремонт дорог

12:30

В Бурятии составили топ вакансий для работы в выходные дни

12:13

Семьи участников СВО учились плести из джута

12:06

В Бурятии в 2024 году обновят лесопожарную технику на 126 миллионов рублей

11:41

В Бурятии задержан бывший вице-спикер Народного Хурала Цырен-Даши Доржиев

11:35

«Семь этажей развлечений»: В Бурятии рассказали, как пройдет Библионочь

11:34

В Улан-Удэ по мастер-плану проектируют 2 из 9 путепроводов

11:24

В центре Улан-Удэ с 1 апреля перекроют несколько участков дорог

11:23

Улан-удэнец украл почти 100 аккумуляторов с сотовой вышки

10:51

В Бурятии за сутки поймали 17 нетрезвых водителей

10:42

В Улан-Удэ обновили оборудование на одной из подстанций МУП «Управление трамвая»

10:31

В Бурятии в суд направили дело пенсионерки, облившей полицейского кипятком

10:30

Президенту России рассказали, каким будет морской курорт на Байкале

10:18

В Бурятии директор кафе не заключал трудовые договоры

09:56

В Улан-Удэ мать через суд добилась средств реабилитации для своего ребенка

09:27

В Бурятии сгорели «Жигули»

09:26

С жителя Бурятии взыскали полмиллиона рублей алиментов

09:20

28.03.2024

Глава Бурятии поблагодарил семью Матхановых за передачу собственности городу

20:29

В Улан-Удэ запустят один автобус по маршруту №82

18:24

«Городские маршруты» станут на 100% муниципальными

18:22

Команда «ТимлюйЦемента» отличилась на конкурсе «Территория профессионалов»

18:16

Улан-удэнец украл со скамейки телефон, но его нашли

18:02

Бурятия выделит еще 4 миллиона на ремонт школы после обстрела в ДНР

17:38

В Бурятии закрыли еще одну ледовую переправу

17:32

Спорт-опрос ВТБ: дальневосточники выбирают регулярные силовые тренировки и фитнес

16:54

В селе Бурятии неизвестные сломали общественный туалет

16:52

Аналитика МТС: 28% сотрудников сливают рабочие логины и пароли в фишинговых рассылках

16:43

Житель Бурятии отправится в колонию за кражу сумки из подъезда

16:35

Жительница Бурятии едва не убила сожителя, его спасли очевидцы

16:23

В Улан-Удэ проверяют работу пожарных гидрантов

16:17

Путин присвоил 75-й бригаде из Улан-Удэ почетное наименование «гвардейская»

15:58

Сессия Народного Хурала: В бюджете Бурятии предусмотрели дополнительные деньги на переселение из аварийного жилья

15:32

Вспышка ротавирусной инфекции произошла в детском саду Бурятии

15:28

В Бурятии девушка обокрала приютившую ее пенсионерку

14:37

В Улан-Удэ чемпион мира показал мастер-класс каратистам

14:33

В Бурятии подросток попросил у мужчины телефон для звонка и перевел себе его деньги

13:57

Почти 5 тысяч семей Бурятии потратили маткапитал на улучшение жилищных условий

13:54

Актер из Улан-Удэ сыграл в новом комедийном сериале ТНТ

13:16

В Улан-Удэ изменится расписание на маршруте №2

13:06

Родные погибших участников СВО: Установка этого памятника для нас имеет очень большое значение

13:00

В Бурятии многодетная мать из-за ревности до смерти избила подругу

12:53

Народный Хурал Бурятии установил порядок создания участковых комиссий в удаленных воинских частях

12:52

Более полумиллиона клиентов «Открытия» перевели свои сбережения в ВТБ

12:49

Народный Хурал Бурятии принял законопроект об отмене прямых выборов мэра

12:43

Игорь Шутенков: потребность в Мемориале участникам СВО в Улан-Удэ назрела

11:57

Река Селенга подступает к домам в поселке Сотниково в Улан-Удэ

11:31



пїЅпїЅпїЅпїЅпїЅпїЅпїЅ Orphus